In deze indrukwekkende synagoge vonden de Florentijnse Joden een nieuw spiritueel thuis na de afbraak van het getto waar de Joden drie eeuwen langen achter slot en grendel opgesloten hadden geleefd. Het getto bevond in de buurt van wat tegenwoordig Piazza della Repubblica is en was een dolhof van steegjes en huizen die in de loop de eeuwen door gebrek aan ruimte steeds hoger waren geworden.

In de tweede helft van de 19de eeuw werd besloten om de poorten van het getto open te gooien en de vervallen huizenblokken af te breken. Met de eenwording van Italië hadden de Joden de Italiaanse nationaliteit gekregen en was het hun eindelijk toegestaan om te gaan en staan waar ze wilden.

Er ontstond een nieuwe Joodse buurt net ten noorden van Via dei Pilastri en daar hoorde natuurlijk ook een nieuwe synagoge bij. De bouw van de synagoge, naar een ontwerp van Marco Treves, werd voor een groot gedeelte gefinancierd door David Levi, een belangrijk lid van de plaatselijke Joodse gemeenschap. In slechts 6 jaar werd de bouw van de synagoge voltooid en in 1882 werd het in gebruik genomen.

Ik bezocht de synagoge onder de deskundige leiding van de Joodse stadsgids Francesca Rachel Valle, die er zelf wekelijks de dienst bijwoont en dus alles weet te vertellen over haar tempel, het Joodse geloof en de geschiedenis van de Joodse gemeenschap in Florence.

Het gebouw is een interessante mix van bouwstijlen waarbij duidelijk Moorse en Florentijnse invloeden te herkennen zijn. Opvallend is de groene koepel die duidelijk herkenbaar is in de Florentijnse skyline. De koepel was oorspronkelijk rood koper maar met het verstrijken van de jaren is hij door oxidatie groen geworden waardoor hij mooi afsteekt bij de rode koepels die de stad rijk is.

In tegenstelling tot de zachte kleuren aan de buitenkant van het gebouw is de hoeveelheid kleur die op je af komt bij binnenkomst gewoon overweldigend. Iedere centimeter van het interieur is beschilderd met een geometrisch patroon in helder rood, blauw en geel waardoor de ruimte een warme, exotische sfeer uitstraalt. Het ontwerp van de synagoge wijkt met zijn kruisvorm bestaand uit middenschip en dwarsbeuk overigens nauwelijks af van dat van een christelijke kerk.

Tijdens WWII werd de synagoge door de nazi’s gebruikt als garage. Toen de troepen zich in 1944 terugtrokken naar het noorden hebben ze getracht het gebouw op te blazen maar gelukkig werd slechts een gedeelte van de rechter buitenmuur eruit geblazen en bleef de rest van het gebouw gespaard.

Ruim 20 jaar later in 1966, tijdens de laatste grote overstroming van Florence, stond het water enkele meters hoog in de synagoge en zelfs een grondige schoonmaak kon niet voorkomen dat er op verschillende plaatsen een donkere streep op de beschilderde muren achterbleef. Helaas gingen er ook tientallen kostbare Thora’s verloren die volgens Joods gebruik ceremonieel op de begraafplaats werden begraven.

Op de twee hogere verdiepingen van de synagoge bevindt zich het Joods Museum met veel informatie over de geschiedenis van de Florentijnse Joden en religieuze vieringen zoals de Sabbat. Het biedt verder een grote collectie religieuze en ceremoniële Joodse voorwerpen waaronder een Thora die volgens de voorschriften handgeschreven wordt op perkament gemaakt de huid van een koosjer rund.

De synagoge wordt omringt door een grote tuin met verschillende exotische planten waaronder een aantal granaatappelbomen die oorspronkelijk uit Israel komen. De granaatappel wordt traditioneel gegeten tijdens de Joodse nieuwjaarsviering. In de tuin bevindt zich ook een herdenkingsmuur met alle namen van de Florentijnse Joden die in WWII door de nazi’s werden weggevoerd en nooit meer terugkeerden.

Onze gids Francesca vertelde geanimeerd over haar tempel en wisselde historische feiten naadloos af met persoonlijke verhalen. Zo vertelde zij bv. hoe ze de vrijdagavond viert met haar dochter terwijl haar katholieke echtgenoot buitenshuis gaat eten en hoe de verplichte rust tijdens de sabbat haar het leven soms compliceert omdat ze vrijdag na zonsondergang geen activiteiten meer mag uitvoeren. Dat betekent bijvoorbeeld dat ze voor 2 dagen eten moet koken maar het betekent ook dat ze op zaterdag in de bus op weg naar de synagoge niet op het knopje mag drukken als ze haar halte nadert en daardoor regelmatig een aantal haltes terug moet lopen.

Eerlijk gezegd wist ik niet zo heel veel over het Joods geloof maar dankzij stadsgids Francesca heb ik weer iets bijgeleerd over een interessant stukje Florentijnse geschiedenis en over een van de belangrijkste wereldreligies.

Onwetendheid leidt tot onbegrip en persoonlijk vind ik het veel interessanter om de overeenkomsten tussen religies te ontdekken dan de verschillen te benadrukken.

Voor meer informatie over een rondleiding in de synagoge met Francesca Rachel Valle in het Italiaans of Engels kun je contact met haar opnemen via haar website of direct via email francesca.valle@yahoo.it.

De rondleiding die ik deed was georganiseerd in samenwerking met Beemyguide, Tour sharing.

[wpgmza id=”23″]  

Mijn dank aan de medewerkers van de synagoge voor de speciale toestemming om foto’s te mogen maken.

FOTOGALERIJ

Klik op de foto’s voor een grotere weergave.