Tijdens de eerstejaars excursie van de Universiteit zette Anja de Vries voor het eerst voet op Italiaanse bodem en werd op slag verliefd op Florence en Toscane. “Het was een emotionele ervaring”, vertelt Anja over die eerste kennismaking.

Vervolgens deed ze er alles aan om een studiebeurs voor Italië te verkrijgen en met een Erasmus beurs op zak vertrok ze voor 4 maanden naar Siena, waar ze haar Italiaanse partner ontmoette. Een tweede beurs bracht haar naar het Nederlands Instituut in Florence waar ze haar scriptie schreef. Ondertussen had Anja haar hart aan Italië verloren en in 1990 vertrok ze definitief naar haar nieuwe vaderland: “Toen ik mijn studie had afgerond heb ik geen moment getwijfeld. Ik heb op een dag mijn bul opgehaald en de volgende dag ben ik vertrokken.”

Anja en haar partner wonen vlak bij het pittoreske stadje Certaldo, ten zuiden van Florence, tussen de olijfgaarden, wijngaarden en bossen. Een rustige plek waar ze bij kan komen van haar drukke bestaan als gids van Florence en provincie.

Waarom en wanneer besloot je om stadsgids te worden?

Ik was al heel lang reisleider maar op een gegeven moment kreeg ik de kans het examen te doen om de cursus te volgen voor stadsgids van Florence. Om eerlijk te zijn was ik mijn werk als reisleider nog lang niet zat, maar voor mijn partner was het niet erg leuk, in het toeristenseizoen verbleef ik maandenlang in hotels. Nu ga ik overdag naar mijn werk en ben ‘s avonds gewoon thuis.

Werkte je in Nederland ook in de toeristische sector of was je werk/opleiding anderzijds gerelateerd aan wat je nu doet?

Ik heb natuurlijk nooit in Nederland gewerkt maar de eerste 2/3 jaar in Italië heb ik me bezig gehouden met houtrestauratie. Florence is een centrum voor restauratie van onder andere antieke meubels. Ik ben een tijdlang in de leer geweest bij Maestro Guido en toen ben ik voor me zelf begonnen. Ik heb 3 maanden lang op Elba in een werkplaats gewerkt en vervolgens hier thuis. Er is een villa hier in de buurt die vol staat met antiek dat ik heb gerestaureerd, daar ben ik best trots op. De eigenaar wilde niet geloven dat ik een vrouw was en is me op komen zoeken in mijn werkplaats. Ik restaureerde vooral houtinleg werk en vervolgens wordt zo’n meubel ‘gepolitoerd’, laag voor laag op de originele manier met shellack opgeboend. Ik zou het nu niet meer kunnen want het vergt een hoop oefening en geduld.

Ik kwam er al snel achter dat veel Italiaanse cursisten familie of kennissen hadden om hun stagelijst te tekenen dus ik vermoed dat ik een van de weinigen ben geweest die daadwerkelijk urenlang andere gidsen heb gevolgd in de stad.

Welke weg moet je in Italië afleggen om gediplomeerd stadsgids te worden?

Op het ogenblik is het een commerciële activiteit geworden, dat wil zeggen dat je een hoop geld moet betalen om de cursus te doen. In mijn tijd werd het gefinancierd door de Europese Unie. Het moeilijkste was om toegelaten te worden, ik herinner me dat er 1200 mensen op het toelatingsexamen waren en er waren maar 50 plekken. Ik behoorde niet tot de 50 besten maar had het geluk Nederlandse te zijn. Er was toen behoefte aan Nederlandse gidsen en ik kwam bovenaan de lijst terecht. Toch was het niet makkelijk, je moest bijna een jaar lang elke dag naar school maar op tegelijkertijd moest ik ook geld verdienen. Bovendien heb ik urenlang stage gelopen, maar ik kwam er al snel achter dat veel Italiaanse cursisten familie of kennissen hadden om hun stagelijst te tekenen dus ik vermoed dat ik een van de weinigen ben geweest die daadwerkelijk urenlang andere gidsen heb gevolgd in de stad.

Wat vind je het leukste aan gidsen?

Het gidsen maakt dat ik bezig ben met mijn passie, de kunst en de geschiedenis uit de Middeleeuwen en de Renaissance. Natuurlijk is er ook een stukje repetitie in wat je vertelt maar ik denk dat elk beroep dat heeft. Het voordeel is dat je met mensen werkt en die mensen zijn toch altijd weer anders. Ik vind het ook fijn dat ik bezig ben met mensen die op vakantie zijn. Je zou ook kunnen werken met mensen die ziek zijn of mensen die bureaucratische dingen moeten regelen, daar wordt je niet vrolijk van.

 

Wat kunnen mensen verwachten als ze met jou op tour gaan?

Ik hoop dat ze vervoerd zullen raken van de geschiedenis van de stad en de verhalen en het waarom. Je kunt in elk boekje de data vinden en de maker van een kunstwerk, maar ik vind het een uitdaging om het in een groter verband te plaatsen, er context aan geven. Ik vind het leuk om een bepaalde gedachtegang op weg te helpen waardoor gecompliceerde dingen begrijpelijk en simpeler worden.

Wat voor soort tours biedt je zoal aan?

Florence is een dankbaar onderwerp dus er zijn klanten die elk jaar terug komen. Dat vind ik erg leuk want dan kun je echt structuur geven aan je verhaal. De eerste keer doe je natuurlijk de zogenaamde ‘highlights’ en krijgt men een algemeen idee van de geschiedenis van de stad. Maar als men terugkomt kun je wat specifiekere dingen gaan bekijken. Het spoor van de Medici volgen bijvoorbeeld, wat hebben de Medici zoal bekostigd, waar woonden ze, waar hielden ze zich mee bezig, wat was hun rol in de ontwikkeling van de Renaissance en waar zijn ze uiteindelijk begraven. Of op zondagmorgen een architectuur wandeling waar je te zien krijgt hoe de rijke Florentijnen woonden in de Middeleeuwen en hoe het woonhuis langzaam verandert in de Renaissance tijd.

Kun je iets meer vertellen over je klanten? Wat voor soort mensen boeken er over het algemeen een tour met een gids? 

Tja, ik heb niet een specifiek soort klant. Gelukkig zit daar ook variëteit in. De ene dag heb je een groep met bouwvakkers en de andere dag een advocaat uit New York. Je past je verhaal aan aan het publiek maar ik denk dat er voor iedereen iets interessants te vinden is in Florence. Als je aan bouwvakkers vertelt hoe de koepel van Brunelleschi gebouwd is en hoe het metselwerk er uit ziet dan zijn ze een en al oor hoor. Mijn stelling is altijd; ‘nooit je publiek onderschatten.’
Ik werk voor verschillende reisbureaus maar ik heb ook mijn ‘eigen’ klanten die door mond op mond reclame bij mij terechtkomen.

Een Nederlandse mevrouw vroeg me waarom ze dat mooie Piazza Santa Maria Novella zo hadden verpest met die vreselijke kitscherig kerk.

Heb je wel eens iets grappigs/raars meegemaakt tijdens een tour?

Zoals ik al zei, dat is het leuke als je met mensen werkt. Je blijft je verbazen. Mijn vrienden denken dat ik alleen maar verschrikkelijke vervelende en domme mensen als klant heb want dat maakt een mooi verhaal aan de eettafel. Niemand vindt het interessant om te horen dat ik een hele beschaafde en geïnteresseerde groep heb gehad die dag.

Ik herinner me een Amerikaan die na het verhaal over Carlo Collodi en Pinocchio vroeg of het nou Pinocchio was die uit Toscane kwam of Carlo Collodi (en hij maakte geen grapje). De vraag: ‘hoe zeg je Cappuccino in het Italiaans’. Een Amerikaan die ervan overtuigd was dat pizza ‘American fastfood’ was en zeer teleurgesteld was om hier Amerikaanse pizzeria’s tegen te komen. Een Nederlandse mevrouw die me vroeg waarom ze dat mooie Piazza Santa Maria Novella zo hadden verpest met die vreselijke kitscherig kerk. Een mevrouw die me vroeg of we nog een museum in gingen want je kon toch niet in Florence zijn geweest zonder de Mona Lisa van Michelangelo te hebben gezien. Dan heb je wat uit te leggen.

De geschiedenis die op straat ligt. Je moet natuurlijk wel een tic hebben, ik krijg nou eenmaal een kick van geschiedenis.

Wat vind je zelf zo bijzonder aan Florence?

De geschiedenis die op straat ligt. Je moet natuurlijk wel een tic hebben, ik krijg nou eenmaal een kick van geschiedenis en hoe ‘tastbaarder’ het is hoe meer rillingen over je rug. In Florence kun je dat echt uit leven. Mijn favoriete schilderkunst is die van de Middeleeuwen en de Renaissance, vooral fresco’s. In een andere stad kun je ergens een fresco cyclus zien van een goede kunstenaar. In Florence kun je tientallen fresco’s zien van hoge kwaliteit. Er is in die zin geen enkele stad vergelijkbaar met Florence.

Het is onmogelijk om alles te weten over een stad als Florence. Kun je iets noemen wat jij recentelijk ontdekt hebt?

Palazzo Capponi-Vettori aan de Lungarno Guicciardini. Met fresco’s van Bernardino Poccetti in perfecte staat. Dan besef je dat de hele stad nog talrijke schatten verbergt.

 

Als insider, kun je een tip geven voor een bijzondere plek in Florence of nabije omgeving die buiten de geijkte route ligt maar absoluut de moeite waard is om te gaan bekijken?

Tja, l’imbarazzo della scelta (keuze te over). Palazzo Capponi-Vettori wordt gebruikt voor conferenties dus is niet officieel geopend voor het publiek. Maar als je het heel netjes vraagt..? De resten van het Romeinse amfitheater in de kelder van de trattoria ‘Da Francesco’.

Verder ben ik zelf altijd gecharmeerd door de crypte van de Buondelmonti in Impruneta. Als ik de kans krijg maak ik een afspraak met de priester om de familie crypte te bekijken. Diep onder de grond in een kleine ruimte zie je daar langs de muren een stenen bankje met gaten. Pas als ik daar met 20 man opgepropt in die vochtige donkere ruimte sta vertel ik hoe de Buondelmonti hun begrafenissen voltooiden. Wanneer er een mannelijk lid van familie overleed, werd hij in volle wapenuitrusting in zithouding op een van die gaten geplaatst. Vervolgens liet men het lichaam rustig ‘uitlekken’. Pas als het helemaal uitgedroogd was werd het bijgezet in het familiegraf. Daar komt mijn zucht naar het macabere tevoorschijn.

Hoe kunnen geïnteresseerden een tour bij jou boeken? 

Schrijf een e-mail naar anjadevries@interfree.it of anjalasagna65@gmail.com (liefst naar allebei) of bel me: 00 39 347 9499026.

Ga ook eens in de winter naar Florence. Je vliegt low cost naar Pisa, de hotels zijn goedkoper en je hoeft niet in de rij te staan bij de musea. En met een beetje gelukt is er een heerlijk zonnetje.